Mía Bò

Tên khác của Mía Dò: Cát Lối, Ðọt Đắng, Sẹ Vòng, Tậu Chó, Cây Chót, Nó Ưởng, Ỏi Phạ.

Mô tả cây Mía Dò: Là cây thảo, sống lâu năm, cao 1-2m, có khi đến 3. Thân rễ to, nạc, mọc bò ngang, phần non có vẩy bao bọc, vẩy có lông ngắn. Thân xốp, ít phân nhánh. Lá mọc so le, hình trứng thuôn, gốc tròn có bẹ, đầu nhọn, mép nguyên, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông mịn, dài 15-20cm, rộng 6-7cm, gân chính nổi rõ. Lá non mọc thành một đường xoắn ốc rất đặc biệt. Bẹ lá nhẵn hoặc có lông, lúc non mầu lục nhạt sau chuyển trắng ngà hoặc đỏ sẫm; lưỡi bẹ phẳng hoặc hơi vát. Cụm hoa mọc ở ngọn thân thành bông chùy, dài 8-13cm, rộng 5-9cm; lá bắc dày, xếp lợp, mầu đỏ, có mũi nhọn, lá bắc con kề bên, cùng mầu; đài hình ống loe ở đầu, có 3 răng cứng mầu đỏ sẫm; tràng hình phễu, có ống ngắn và cong mầu trắng, họng vàng, nhẵn hoặc có lông; nhị dạng cánh mang một bao phấn, chỉ nhị kết hợp với trung đới kéo dài thành một phần phụ hình trứng đảo hẹp, đầu tròn cong lòng máng ôm lấy vòi nhụy; cánh môi to, mầu hồng, trắng hoặc vàng, khía răng ở đầu; bầu nhẵn hoặc có lông. Quả nang hình trứng hoặc hình bầu dục có 3 cạnh, mầu đỏ sẫm, có đài tồn tại; hạt nhiều, có cạnh không đều mầu đen. Mùa hoa quả: tháng 7-11.

Công năng và công dụng: Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu thũng, chống viêm. Thân rễ chữa viêm thận thuỷ thũng, xơ gan, cổ trướng và viêm nhiễm đường tiết niệu, ho gà, giảm niệu, đái buốt, đái dắt, cảm sốt, môi rộp, khát nước nhiều. Ngọn và cành non còn tươi, nướng, giã, vắt lấy nước nhỏ tai chữa viêm tai.

Bài thuốc từ Mía Dò:

Chữa viêm thận phù thũng viêm tiết niệu: Mía Dò cả 30g, Rễ Tranh 20g sắc uống

Chữa ho gà: Mía Dò, Rau Sam mỗi vị 100g sắc nước uống.

Chữa cảm sốt: Mía Dò 100g, Lá Tre tươi 20g, Gừng tươi 14g sắc nước uống.

Chữa mụn nhọt (do huyết nhiệt): Mía Dò cả cây 100g, sắc hước uống. Có thể giã nhỏ đắp sưng tấy hoặc nấu nước tắm rửa trị mẩn ngứa.